Valencia - alles over sinaasappels, sinaasappelbloesem en sinaasappeltour. Spanje is Europa's grootste sinaasappelproducent, en gelijktijdig werelds grootste exporteur. De sinaasappel komt oorspronkelijk uit China (Sina is het oude woord voor China), waar ook de naam naar verwijst. In het vroeg nieuw Nederlands komt "appel sina" voor, in het nieuw Nederlands "appelsien".
Vanuit Nederland werd vanaf de 18e eeuw de sinaasappel verspreid over Noord-Europa. Hierdoor komt het dat in diverse talen de Nederlandse naam appelsien door andere talen overgenomen is zoals in het Duits ("Apfelsine"), het Zweeds ("apelsin"), en Deens en Noors ("appelsin").
Nederlanders spreken het woord sinaasappel vaak met een andere klemtoon dan Vlamingen uit. De Algemene Nederlandse uitspraak heeft een klemtoon op 'sin' (met een relatief korte uitspraak van de aas), terwijl in de Vlaamse uitspraak de klemtoon naar 'naas' verplaatst is (met dus een langgerekte uitspraak van de aas).
Ga eens een excursie maken naar de sinaasappelhoofdstad, ga eens sinaasappels plukken in de sappige boomgaarden en dan daarna ontspannen met een sinaasappelmassage.
Valencia is de hoofdstad van de Costa del Azahar. Die ‘oranjebloesemkust’ dankt zijn naam aan de friszoete citrusgeur die hier in de lente in de lucht hangt. Spanje is Europa’s grootste sinaasappelproducent en van al die oranje vitaminebommen komt tweederde uit de regio Valencia.
De miljoenen sinaasappelbomen zijn eeuwig groen, afgewisseld in het voorjaar met het delicate wit van de sinaasappelbloesem, en in het najaar met knaloranje als elke boom bijna bezwijkt onder het gewicht van zomaar vijfhonderd appelsienen.
In Valencia kun je niet om de sinaasappel heen. In de stad zelf groeien de sinaasappelbomen gewoon op straat. Al dienen die louter ter decoratie, want hoe sappig deze ‘straatsinaasappels’ ook ogen, eetbaar zijn ze niet. Voor smakelijke exemplaren moet je naar de Mercado Central, een pronkstuk in art nouveau van zwierig gietijzer, glas-in-lood en keramieken decoraties. Bijna duizend marktkramen vind je hier en de sinaasappels liggen in groten getale opgestapeld.
Dat de Valenciaanse economie al eeuwen steunt op de oranje vitaminebommen, blijkt ook bij een bezoek aan het majestueuze Estación del Norte, een van Europa’s mooiste treinstations. De azulejos en decoraties op de façade en in de stationshal vertellen het verhaal van de Valenciaanse sinaasappel. Café Madrid in de oude stad is de geboorteplaats van een befaamd drankje: Agua de Valencia is een sterke cocktail van cava, wodka, gin en versgeperst sinaasappelsap.
Sinaasappelhoofdstad Burriana
Voor het ware sinaasappelspektakel moet je de stad uit, de gelijknamige regio in. Op een uurtje rijden langs de kust ligt Burriana, het kloppend hart van sinaasappelland. Het stadje van dertigduizend zielen wordt omringd door citrusplantages zover het oog reikt. Iedereen is in de weer met sinaasappels: de mooiste, grootste en rondste exemplaren gaan op transport naar Europa, de kleinste, zoetste en sappigste houden ze voor zichzelf. Om op te eten uit het vuistje, uit te persen tot sap of te verwerken tot likeur, marmelade, thee en zoete toetjes.
De oranjebloesem verwordt dan weer tot parfum, honing, salades en bruidsboeketten. Hier stond ook het enige sinaasappelmuseum ter wereld, met een uitbundige collectie van oude sinaasappelkistjes, nostalgische reclameposters en sierlijk bedrukte vloeipapiertjes waar in vroeger tijden de sinaasappels individueel in werden verpakt. Momenteel is het museumpje gesloten en steggelt de gemeenteraad over de heropening ervan.
La Ruta de la Naranja
Niet getreurd: intussen is Burriana nog altijd de ideale uitvalsbasis voor een sinaasappelexcursie. De lokale VVV biedt deze gegidste rondleidingen aan in het oogstseizoen, van oktober tot medio mei. Er wordt een bezoek gebracht aan een sinaasappelfabriek, met tekst en uitleg over de selectie op rijpheid, kleur en formaat, en je krijgt definitief uitsluitsel over het broodjeaapverhaal dat sinaasappels groen van de boom komen en dan oranje worden geverfd. Daarna wordt een boomgaard bezocht en krijg je een spoedcursus sinaasappels plukken. Tot slot worden de sinaasappels uiteraard ook geproefd.
Overigens is ook het voorjaar een goede periode om Burriana te bezoeken: in april en mei staan de bomen in bloei en geurt de Oranjebloesemkust naar oranjebloesem. Voor wie liever op eigen houtje op sinaasappeltour gaat, heeft de provinciale VVV een Ruta de la Naranja uitgestippeld, van Burriana dwars door de sinaasappelgaarden naar Almenara. Een folder met plattegrond, adressen en openingstijden is hier te downloaden (alleen in het Spaans).
Sinaasappelmassage
Terug in Valencia blijf je in je hotel in citrussferen. Tenminste, als je zo slim bent om een kamer te boeken in het stijlvolste paleis van de stad: Palau de la Mar. Door de lobby van het designhotel waait een subtiel parfum van friszoete oranjebloesem, op de patio nip je tussen de citrusbomen aan je Agua de Valencia en ook bij het ontbijt ontbreekt het versgeperste sinaasappelsap niet.
Reserveer vooral tijd voor een bezoek aan de spa, want daar staat een luxueuze sinaasappelmassage op het menu. Sinaasappels zijn rijk aan vitamine C en antioxidanten, zodat ze niet alleen gezond zijn bij inwendig gebruik, maar ook je huid hydrateren, de bloedsomloop stimuleren en een verkwikkend effect hebben. En zo’n sinaasappelmassage is natuurlijk ook gewoon heerlijk ontspannend. Bijkomend voordeel: in het vliegtuig terug naar huis geur je net zo friszoet naar oranjebloesem als Valencia.
Praktische informatie
- Mercado Central, ma-za 07-14, Plaza Ciudad de Brujas, Valencia.
- Estación del Norte, Calle de Alicante, Valencia
- Café Madrid, ma-za 19-02, Calle de la Abadía San Martín 10, Valencia
- Museo de la Naranja, tijdelijk gesloten, Calle Major 10, Burriana
- Burriana Turismo, Ayuntamiento, Plaza Mayor 1, Burriana.
- Sinaasappeltour: Horta Viva, Plaza de la Constitucion, Moncofa.
- Bodyna Spa, sinaasappelmassage, Palau de la Mar, Avinguda de Navarro Reverter 14, Valencia.
Bron: Geschreven door: Sander Groen. Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met de School voor Reisjournalistiek en KLM.
